وبلاگ گردشگری
» مکانهای دیدنی - خانه بروجردی های کاشان
مکانهای دیدنی - خانه بروجردی های کاشان
درباره خانه تاریخی بروجردی ها
در خیلی از منابع معتبر تاریخی از شهر کاشان به عنوان قدیمی‌ترین شهر دنیا یاد شده است. این شهر که زادگاه یکی از قدیمی‌ترین تمدن های جهان می باشد از محبوبیت بسیاری در جهان برخوردار است. شهر زیبای کاشان مهد تمدن ایرانی است که جاذبه های تاریخی بسیاری دارد. از مهمترین بناهای تاریخی این شهر عمارت های تاریخی آن می باشد. خانه تاریخی بروجردی ها یکی از قدیمی ترین و زیباترین خانه های تاریخی است که در محله سلطان میراحمد واقع شده است. خانه بروجردی‌ها به عنوان یکی از زیباترین بناهای باقی مانده از دوره قاجار شناخته می‌شود
چرا بازدید از خانه تاریخی بروجردی ها پیشنهاد می‌شود؟
این خانه دیدنی در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به عنوان محبوب‌ترین جاذبه تاریخی انتخاب شده است.
خانه تاریخی بروجردی ها در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
یکی از زیباترین خانه های تاریخی می باشد.
در نزدیکی جاذبه های گردشگری بسیاری قرار دارد.
فصل مناسب برای بازدید از خانه تاریخی بروجردی ها چه زمانی است؟
بهترین فصل برای سفر به شهر کاشان و بازدید از مکانهای دیدنی کاشان، فصل بهار است. در این فصل هوا خیلی خنک و دلپذیر است و همچنین می‌توانید در مراسم گلاب گیری شرکت نمایید. زمان دیگری که بسیار مناسب برای سفر به کاشان است، مهر ماه می باشد. در این ماه مراسم قالی شویی انجام می‌شود.
داستان ساخت این بنا
شخصی به نام "حاج سید مهدی نطنزی" که از بازرگانان مشهور نطنز و مقیم کاشان بود به دلیل سفرهای زیادی که به بروجرد می کرد به "بروجردی" مشهور شده بود. حاج سید مهدی نطنزی در یکی از سفرهای تجاری خود عاشق دختر "سید جعفر طباطبایی" می شود. سید جعفر طباطبایی از نامی ترین و مشهورترین تاجران فرش آن زمان بود و خانه ای خیلی با شکوه و زیبا داشت که در حال حاضر تحت عنوان "خانه طباطبایی ها "به عنوان یکی از میراث های ملی ایران ثبت شده است. سید طباطبایی برای رضایت دادن به ازدواج دختر خود با حاج سید مهدی نطنزی شرطی می گذارد و آن شرط هم این بوده است که سید مهدی نطنزی بایستی خانه ای شبیه خانه طباطبایی ها بسازد تا دخترش بتواند در آسایشی شبیه رفاه خانه پدری خود زندگی نماید. سید مهدی هم قبول می‌کند . هفت سال طول می کشد تا حیاط اندرونی ساخته شود و 11 سال طول میکشد تا تالار اصلی به پایان برسد. خانه بروجردی ها هم مثل خانه طباطبایی ها اکنون محل اداره میراث فرهنگی کاشان است.
معماری بی‌نظیر خانه بروجردی ها
علی مریمی کاشانی، معمار چیره‌دست و ماهر دوره قاجار، طراحی و ساخت این عمارت را بر عهده گرفت. خانه بروجردی‌ها یکی از شاخص‌ترین بناهای تاریخی ایرانی می باشد که در سراسر آن ظرافت‌ها و ویژگی‌های معماری ایرانی اسلامی به چشم می‌خورد. در طراحی این بنای بزرگ، به طرح و نقش سنتی ایرانی اهمیت خاصی داده شده و تزئینات داخلی با وسواس و ریزبینی قابل توجه‌ای کار شده است.
یکی از نکات جذاب و تماشایی خانه بروجردی‌ها، تماشای هنر و خلاقیت صنیع‌الملک و کمال‌الملک است. نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های موجود در این عمارت به دست این دو هنرمند معروف ایرانی خلق و اجرا شده و از لحاظ اصول زیبایی‌شناسی به عنوان شاهکار هنر ایران شناخته می‌شود. جای‌جای این عمارت بزرگ تاریخی، ذوق و هنر اصیل ایران‌زمین به چشم می‌خورد و یادآور فرهنگ، تمدن و تاریخ باشکوه این مرز‌و‌بوم است. نقاشی‌های این عمارت به شکل خاص و با استفاده از شیوه‌های متفاوت و با رنگ‌وروغن و آبرنگ اجرا شده‌اند.
در همه لحظات بازدید از خانه بروجردی ها، به جزئیات و ظرافت‌های به کار رفته شده توجه نمایید. از همان هنگام ورود، متحیر این همه ذوق و خلاقیت هنری می‌شوید. پس از طی کردن چندین پله، به حیاط اصلی می‌رسید که در مرکز آن حوض بزرگی واقع شده است. دور تا دور این حیاط، نقاشی‌ها و گچ‌بری‌هایی با طرح میوه و انواع خوراکی‌ها به چشم می‌خورد.
ورود به هر قسمتی از خانه بروجردی ها، تجربه‌ای فوق‌العاده و ارزشمند است. هر قسمتی از بنا دارای نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های مخصوص به می باشد و مهمترین نکته این‌که تزئینات هر قسمت، یک داستان ویژه و تاریخی را روایت می‌کند. می‌توانید در یک سالن داستان لیلی و مجنون را در گچبری‌ها و نقاشی‌های بی‌نظیر آن مشاهده نمایید. در یک سالن داستان یوسف و زلیخا و…
در طراحی و پرداخت تزئینات قسمتی از بنا، به کسب‌وکار صاحب‌خانه توجه زیادی شده است و اقلامی که سید حسن بروجردی به تجارت با آن‌ها می‌پرداخت و نیز هدایای ویژه‌ای که از بزرگان دریافت کرده بود به صورت گچ‌بری ثبت شده است و در زیبایی این شاهکار معماری ایرانی، نقش خارق‌العاده‌ای ایفا می‌کند.
همه جزئیات و عناصر به کار رفته در این بنا نمادی از هنر ناب ایرانی می باشد و کوچکترین اجزا و تزئینات آن نشانگر سال‌ها نبوغ و خلاقیت معماران و هنرمندان عصر قاجار است. هر بخشی از این خانه، روایت‌کننده یک افسانه تاریخی است و با ورود به هر قسمت از آن، قصه‌ای دلنشین در ذهنتان شکل خواهد گرفت.
با توجه به این‌که کاشان شهری در دل کویر است، همواره از گذشته تا به امروز تلاش شده تا معماری ساختمان‌ها طوری باشد که فضای داخلی خانه را در فصول گرم سال خنک‌تر و مطبوع‌تر و در فصول سرد و زمستانی، گرم‌تر از فضای آزاد و بیرونی بنا نگاه دارد. خانه بروجردی ها نیز متناسب با شرایط اقلیمی این منطقه طراحی و ساخته شده است به شکلی که در گرم‌ترین روزهای تابستان از طریق بادگیرهایی که در پشت‌بام قرار گرفته است، هوای خنک و مطبوعی به سمت سرداب‌ها هدایت می‌شوند و فضای داخلی خانه را خیلی متعادل و دلپذیر می‌سازند.
برای ساخت این بنا از خشت‌خام استفاده شده است و همه عناصر سازه‌های اصلی بنا (جرزها، دیوارها و پوشش‌ها) از خشت خام با ملات گل یا گچ یا ترکیب آن‌ها ساخته شده‌اند. آجر ختایی با اشکال و طرح‌های گوناگون در نماها و ازاره‌ها (قسمت پایینی دیواره‌ها) و کف فرش‌ها به کار گرفته شده و نمای بدنه‌ها هم از آستر کاه‌گل همراه با گچ‌بری‌های متنوع استفاده شده است.
در فرآیند ساخت خانه بروجردی ها که قدمت آن به سال ۱۲۹۲ هجری قمری بازمی گردد بیش از ۱۵۰ بنا و هنرمند گچ‌کار و آینه‌کار در طی 18 سال نقش داشته‌اند و همه اصول معماری سنتی ایرانی را در حد کمال به کار گرفته اند. خانه بروجردی ها با دارا بودن تزئینات متنوع و خیلی ظریف و هنرمندانه و همچنین نبوغ و خلاقیت شگرف معماری، به نوعی معروف‌ترین و مهمترین خانه تاریخی ایران است و به عنوان نماد خانه ایرانی از آن یاد می‌شود. تمامی ایده‌آل‌های یک عمارت تاریخی در این بنا جمع شده است و تجربه‌ای فوق‌العاده از دیدن معماری اصیل ایرانی را در خاطرتان حک می‌کند.
بخش‌های مختلف خانه بروجردی های کاشان
خانه بروجردی ها از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است که به طور کاملا جدا از یکدیگر ساخته شده‌اند، ولی هشتی ورودی و سردرشان مشترک است. ساختمان به شکل دو طبقه ساخته شده که البته در قسمت جنوبی بنا، به علت وجود سرداب یا زیرزمین شامل سه طبقه می‌شود.
عمارت بروجردی ها سه در ورودی دارد که یک در به عنوان در اصلی، یک در برای مراسمات مذهبی و یک در برای ورود و خروج مهمانان کاربرد داشته است. نکته جالب توجه این‌که این خانه تاریخی دارای دو قسمت تابستان‌نشین و زمستان‌نشین است که در زمان تغییر آب‌وهوا، اهالی خانه در آن سکونت داشتند.
از سایر بخش‌های اصلی این بنای عظیم، می‌شود به هشتی، سرداب یا زیرزمین، راهرو، حیاط روباز و سرپوشیده اشاره نمود که به زیباترین حالت ممکن در کنار هم قرار گرفته اند.
بخش بیرونی خانه بروجردی ها
در بخش بیرونی، حیاط بزرگی در مرکز و بناهایی در دو طرف آن قرار گرفته است. اتاق‌های زمستانی و تابستانی، راهروی ورودی، بادگیرها، تالار سرپوشیده‌ای که دارای نورگیر است، همه در قسمت بیرونی قرار گرفته‌اند.
مهمترین و اصلی‌ترین قسمت خانه بروجردی ها، تابستان‌نشین است و در مقابل ورودی اصلی و پشت به قبله (در واقع پشت به آفتاب) واقع شده است. این قسمت شامل تالار اصلی، دو اتاق، دو سرپوشیده فرعی، یک سرپوشیده اصلی، دو گوشواره، یک شاه‌نشین و تالار طنبی است. در مرکز آن، گنبدی با نورگیرهای دیدنی و تزئينات مقرنس‌کاری شده قرار گرفته است. دیوارهای این بخش پر است از نقاشی‌هایی به سبک روسی و گچ‌بری‌هایی فوق‌العاده که به بهترین حالت ممکن در کنار هم قرار گرفته‌اند و نگاه هر بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌کنند.
بخش اندرونی خانه بروجردی ها
قسمت اندرونی خانه بروجردی‌ها دارای دو قسمت شمالی و جنوبی است. بخش شمالی عمارت شامل اتاق نشیمن، حیاط خلوت، اتاق پنج دری ساده، صندوقخانه و یک زیرزمین یا سرداب بزرگ است.
قسمت جنوبی نیز از یک حیاط مرکزی، تالار پذیرایی و دو اتاق گوشواره که در دو طرف تالار قرار گرفته‌اند و به سمت تالار باز می‌شوند؛ تشکیل شده است.
نقاشی‌های این بنا در شیوه‌های متنوع و با رنگ‌روغن و آبرنگ و تحت نظر هنرمند نامدار، میرزامحمدخان غفاری معروف به کمال‌الملک طراحی و اجرا شده است. در بام تالار هم نورگیرها و بادگیرهای خیلی جالبی خودنمایی می‌کند که از نظر طرح و اجرا در زمره آثار بدیع معماری سنتی ایران به شمار می رود.
