سبک و شیوه معماری در هر دوره ای متاثر از آداب و رسوم و فرهنگ و شرایط جغرافیایی آن دوره می باشد و خانه های قدیمی هم از این قاعده مستثنی نمی باشند، این خانه ها با سبک زیبای معماری خود هنوز نیز مورد توجه گردشگران و علاقمندان به هنر و معماری می باشند و از آن جا که اصالت و روح هنر ایرانی در گوشه گوشه ی آن ها مشاهده می شود، میراث فرهنگی با حفظ و مرمت این خانه های اصیل و زیبا، آن ها را به عنوان موزه یا هتل در معرض استفاده یا بازدید همگان قرار می دهد.
در اکثر شهرهای قدیمی می توان نمونه هایی از این خانه های تاریخی و زیبا را پیدا نمود. خانه ی ریئسیان و عامری ها در کاشان، خانه ی دهدشتی در اصفهان و ده ها خانه های دیدنی و تاریخی دیگر که در شهرهای قدیمی ایران وجود دارند و جز آثار ملی کشورمان به حساب می آیند. در تبریز هم مانند شهرهای دیگر تاریخی، بنای دیدنی و تاریخی صرافلار را می بینیم که تبدیل به یکی از جاذبه های شهر تبریز شده است.
یکی از خانههای تاریخی تبریز که یادگاری از دوره قاجار است خانهی صرافلار می باشد که متعلق به خاندان صرافلار بوده و آخرین ساکنین آن خانوادهی علوی بوده است. این بنا اکنون متعلق به میراث فرهنگی تبریز است و از سال ۱۳۷۴ به نمایشگاه و خانهی سفال تبریز مبدل شده است.
این خانه دارای زیر زمین و طبقهی فوقانی می باشد و ایوان آن با ستونهای گچ کاری شده و حیاط مزین به حوض و باغچه زیبایی و صفای خانههای قدیمی را دارد. خانهی صرافلار در خیابان شمس تبریزی، ایستگاه گرو، کوچهی صرافلار، کوچهی شهید نوروزی، پلاک ۱۰۰ واقع شده است.
موزهی سفال شامل بخشهای گوناگونی از جمله نمایشگاه دائمی، حوضخانه ( که در آن جلسههای فرهنگی و هنری برگزار میشود)، فروشگاه دائمی و کلاسهای آموزشی می باشد
درباره خانه سفال تبریز
موزه و خانه سفال تبریز یکی از مکانهای دیدنی شهر تبریز در آذربایجان شرقی می باشد که هم یک موزه است و هم آموزشگاهی برای آموزش هنر سفالگری. انسانها از دیرباز هنر سفال و سفالگری را جزئی از زندگی خود قرار داده بودند و هم اکنون هم با گذشت زمان بسیار از آن دوران و پیشرفت علم و تکنولوژی انسان همچنان به دنبال بازگشت به اصل خویش از طریق هنر، فرهنگ و سفر می باشد. خانه سفال تبریز که در وسط زیباهای رنگارنگ این شهر قرار گرفته، یکی از موزههای باستانی و سنتی این شهر است که با فضای سنتی و زیبای خود می تواند ما را به آن دوره زمانی ببرد و به زندگی مدرن ما رنگ شیرین اصالت بدهد. تردیدی نیست که بازدید از این موزه دلانگیز موجب ایجاد روحیهای مضاعف برای ادامه زندگی میشود. بنابراین آشنایی با جزئیات هم مسلما خیلی لذت بخش خواهد بود.
موزه خانه سفال تبریز از خانههای قدیمی شهر زیبای تبریز است که قدمت آن به دوران قاجاریه و پهلوی باز میگردد. خانه سفال تبریز به نام خانه صرافلار هم شناخته می شود. چون مالک ابتدایی این خانه خانواده صرافلار بوده و آخرین مالک آن هم خانواده علوی بوده است و در سال ۱۳۷۴ این خانه توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی برای گردهمایی هنرمندان، هنرآموزان و بازدیدکنندگان این هنر زیبا خریداری و تاسیس شد.
معماری خانه سفال
خانه سفال تبریز دارای معماری خیلی چشم نواز و تلفیقی از فرهنگ و هنر است. این خانه در کوچه صرافلار قرار گرفته است که در نگاه نخست با پلاک سفالی روبرو میشویم که بر سر در خانه است. سپس با ورود به حیاط حوض فیروزه ای که در وسط حیاط بوده را مشاهده می کنیم که با درختان و فضای سبز در اطراف آن نمای خیلی زیبا و دلنوازی را برای ما تداعی میکند. از حیاط که بگذریم به نمای بیرونی خانه سفال می رسیم که نمای آن سفید رنگ و دلنشین می باشد و با تلفیقی از سلیقه معماری سنتی و مدرنی که دارد توجه هر بازدید کننده ای را به خود جلب خواهد کرد. ایوان خانه بزرگ و زیبا بر روی ستونهای استوار با گچبریهای خاص است که فرهنگ سنتی ایران را بازگو می کند. همچنین پنجرههای خانه، بزرگ و نورگیر بوده و مشرف به حیاط می باشند. خانه سفال تبریز در دو طبقه بنا شده است و در طبقه زیرین آن یک حوضخانه قرار دارد. حوضخانهای دارای دو اتاق اصلی، یک اتاق مستطیلی و یک راهرو است. محیطی که در آن، هنروران و هنرجویان این عرصه به هنرنمایی مشغول می شوند. طبقه بالایی به نگهداری ظروف سفالی و کارهای هنری که توسط هنرمندان سفالگر به وجود آمده است، اختصاص دارد. همچنین امکان خرید این آثار تماشایی برای بازدیدکنندگان در خانه سفال تبریز فراهم شده است تا بازدیدکنندگان از داشتن این آثار دیدنی در خانه خود محروم نشوند.
در موزه خانه سفال از چه چیزهایی میتوان بازدید کرد؟
در خانه سفال تبریز علاوه بر بازدید از آثار هنری ساخته شده به دست اساتید و هنرمندان توانا، آموزش از اول تا انتهای مراحل ساخت ظروف سفالی و دیگر آثار هنری را هم می توان مشاهده کرد. نخست خاک سفید رس که این خاک مختص استان آذربایجان است آماده شده سپس مراحل آماده سازی گل، چرخکاری، تراش بدنه، لعاب کاری، خرد کردن شیشهها، استفاده از آسیاب سنگی، آماده کردن رنگینهها، اولین پخت سفال، لعاب کاری کردن، دومین پخت سفال و قرار دادن در کوره چینی، برای تولید این آثار گرانبها را می توان در خانه سفال تبریز مشاهده کرد. همچنین بازدیدکنندگان می توانند در این خانه زیبا از تماشای آثار اساتیدی مانند استاد عباس قابچی، استاد احمد قابچی، استاد فریده تطهیری مقدم و آثار منتخب دیگر هنرمندان و هنرجویان خانه سفال تبریز لذت ببرند.
چرا بازدید از خانه سفال تبریز پیشنهاد میشود؟
- بازدید از نمایشگاه و آثار تماشایی هنر سفال، در خانه سفال تبریز امکان پذیر است.
- در طول بازدید از خانه سفال تبریز میتوان با سفالگران شناخته شده این هنر بیشتر آشنا شد.
- از فروشگاه نمایشگاه خانه سفال تبریز میشود برای خرید آثار سنتی و زیبا بهره برد.
- با حضور در خانه سفال تبریز شانس شرکت در کلاسهای آموزشی سفالگری و یادگیری مراحل مختلف ساخت سفال را در دست خواهید داشت.