» جاذبه های گردشگری - خانه زینت الملک شیراز
جاذبه های گردشگری - خانه زینت الملک شیراز
شهر شیراز با قدمت تاریخی زیادش آثار مختلفی را در خود جای داده و همچون گنجینه ای در استان فارس می باشد. یکی از این آثاری که شاید به اندازه حافظیه و باغ ارم نزد مردم معروف نباشد ولی زیبایی آن کم از بقیه جاذبههای تاریخی شیراز ندارد، خانه زینتالملک است که قدمت آن به دوران قاجاریه بازمیگردد. این مکان توسط علی محمد خان قوام الملک دوم در سال ۱۲۹۰ آغاز شد و سرانجام بعد از ۱۲ سال توسط محمد رضا خان قوام الملک سوم به پایان رسید. در فاصله نه چندان دور از این خانه در طرف غربی آن خانه قوام السلطنه قرار گرفته است. جالب است بدانید فاصله خانه زینتالملک شیراز تا خانه قوام تنها یک کوچه می باشد که توسط یک راه زیر زمینی به خانه قوام میرسد. در حقیقت این خانه اندرونی خانه قوام است و محلی برای عبور محارم بوده است.
خانۀ زینت الملوک شیراز کجاست؟
برای رسیدن به خانه زینت الملوک شیراز بایستی به محلۀ گودعربان شیراز بروید. این محله در خیابان لطفعلی خان زند واقع شده. خانۀ زینت الملک در کوچۀ جنب باغ نارنجستان قوام قرار گرفته است. وارد کوچه که بشوید در طرف چپ خودتان تابلوی سر در خانه را میبینید.
صاحب خانه زینتالملوک
شاید نخستین پرسشی که در ذهن هر بازدیدکننده از خانۀ تاریخی زینتالملوک شکل میگیرد این باشد که این خانۀ تاریخی به چه کسی تعلق داشته است؟ یا اینکه چرا این خانۀ بزرگ و مجلل در باغ قوام نارنجستان بنا شده است؟ برای پاسخ گفتن به این پرسشها لازم است اشاره نماییم که چه باغ قوام نارنجستان و چه خانۀ تاریخی زینتالملوک که در همان باغ جای گرفته است به خاندان بزرگ و اصیل قوامالملک تعلق دارند و خاندان مشهور و خوشنامِ قوامالملک هم از تبار حاج ابراهیم خان کلانتر ریشه گرفتهاند و همان گونه که در کتب تاریخی درج شده است تبار حاج ابراهیم خان کلانتر نسل اندر نسل و قرن بعد از قرن از طبقۀ والیان و کلانتران در شهر شیراز و در استان فارس به حساب میآمدهاند. بر اساس این مستندات تاریخی جایی برای شک و تردید در بزرگی و اصالت این قوم و صاحبان این عمارت باقی نخواهد ماند. خانه زینتالملوک در دوران قاجار بنا شده است. آن گونه که از شواهد و نام عمارت بر میآید این خانه به دختر چهارم قوامالملک یعنی بانو زینتالملوک تعلق داشته است. زینتالملوک سالهای سال در همین عمارت زندگی کرده است.
پیش از ورود به خانه زینت الملوک شیراز، حواستان به درِ معرق کاری شدۀ آن و حجاری ورودی خانه باشد. در این خانه هم همچون عمارت باغ نارنجستان باید دقت نمایید تا جزئیات زیبای در و دیوارها و سقفها از نظرتان پنهان نماند. از در که داخل میشوید به یک هشتی میرسید که در آنجا بلیط ورود خود را به خانه تهیه میکنید. بعد وارد یک راهرو شده و به حیاط خانه میرسید. با یک نگاه میبینید که معماری همه خانه همان سبک معماری خانههای قجری را دارد.
دو باغچه در مقابل هم میبینید پر از گل های زیبا، عمارتی در ته حیاط با سردر شیر و خورشید، حوضی که مقابل عمارت قرار دارد. حوض کوچکتری که در طرف مخالف عمارت اصلی و روبروی ایوانی که در حال حاضر کافه است دیده میشود و اتاقهایی که در طبقۀ بالا دور تا دور خانه خودنمایی میکنند.
موزۀ مشاهیر در خانۀ زینت الملوک شیراز
از همان جا که وارد خانه زینت الملک قوامی شدید میتوانید پلههای طرف راستتان را پایین بروید و از موزۀ مشاهیر که در زیرزمین خانه دائر است بازدید نمایید. این زیر زمین آجرکاری شده دور تا دور خانه ادامه داشته و پس از بازدید از موزه، از طرف دیگر حیاط خارج خواهید شد.در ابتدای ورود به موزه با تندیس خانم زینت الملک روبرو میشوید و در دو سمت در ورودی هم تندیس دو سرباز دورۀ قاجار دیده میشود. جلوتر که بروید سیر تاریخی موزه آغاز میشود و شما با تندیسها و مجسمههایی از دورانهای مختلف تاریخ روبرو خواهید شد. این سیر تاریخی با دورۀ هخامنشیان آغاز میشود و تندیس خشایارشاه به همراه ولیعهد و رئیس تشریفات و سایر افراد حاضر در مجلس بار عوام نمایانگر این دوران است.
در موزۀ مشاهیر به ترتیب در دوره های مختلف سفر میکنیم و تندیسها و مجسمه های افراد مهم هر دوره را در راهروهای موزه میبینیم. تندیس مشاهیری مانند سعدی شیرازی، باربد موسیقی دان، قاآنی، صورتگر شیرازی، باباکوهی، ملاصدرای شیرازی، وصال شیرازی، قطب الدین شیرازی، محمد نمازی و بسیاری دیگر از شخصیتهای برجستۀ دورانهای مختلف همراه با توضیحاتی دربارۀ آنها در این موزه در معرض نمایش هستند. در این بین یکی از قسمتهای دیدنی موزه، تندیس عشایر فارس است از جمله زن جوانی که با لباس عشایر پای دار بافندگی است. در نهایت موزۀ مشاهیر با تندیس شهید عباس دوران به پایان میرسد.
خانۀ زینت الملوک شیراز بیشتر از بیست اتاق دارد که همه به یکدیگر راه دارند. در این اتاقها هنرهای زیادی نهفته است. گچبریهای ستونها و دیوارها، نقاشی های حیوانات و گل و بوته و نگاره هایی از زنان و کودکان، کاشیکاری های پر نقش و نگار کف راهروها، سقف های چوبی با نقاشی های زیبا و آینه کاری های نفیس از جمله هنرهایی است که در این خانۀ قجری مشاهده میشود.
پنجرههای مشبک سنگی در حیاط خانه کار تهویۀ هوا و تأمین روشنایی زیرزمین را انجام میدادهاند. زیبایی کاشی کاری هفت رنگ هلالی در بالای عمارت هم توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. اتاقها و تالار اصلی پنجرههایی با شیشههای رنگی دارند. شیشههای رنگی پنجره های ارسی در موقع تابش آفتاب فضای دل انگیزی در خانه ایجاد میکند.
در تالار اصلی خانه دورتادورتان و نیز در سقف تالار آینه میبینید. پنجرۀ بزرگ این تالار که در بالا شیشههای رنگی دارد رو به حیاط خانه است. به یاد داشته باشید برای عکس گرفتن در طاقچههای این تالار ننشینید.
در حیاط خانه میتوانید سری نیز به عکاسخانه زده و با لباس قجری در این خانۀ قجری عکس یادگاری بگیرید. همچنین میتوانید از فروشگاه محصولات هنری خرید کنید.
پس از بازدید از خانه و موزه مشاهیر بهترین کار این می باشد که به کافۀ واقع در ایوان جنوبی خانه بروید و روی تختهای چوبی در میان دیوارهای آینهکاری شده و رو به حیاط دیدنی خانه بنشینید و گلویی تر کنید. فالوده و بستنی و عرقیجات شیراز معمولاً در این کافه حسابی طرفدار دارند. در حیاط خانه نیز نیمکتهایی برای نشستن و لذت بردن از فضای جذاب آن گذاشته شده است.