امیرنظام گروسی، صاحب عمارت
امیرنظام از رجال سیاسی محبوب تاریخ قاجار می باشد که پیوسته مناصب مهم حکومتی داشته است. از علل محبوبیت وی این بود که در موقع قحطی توانست برنامههایی موثر برای زندگی مردم تنظیم نماید. وقتی که سفیر ایران در فرانسه بود، دستگاه ضرب سکه را به ایران آورد. در عصر ناصرالدینشاه پیشکار آذربایجان شد و در جریان نهضت تنباکو نقش مثبتی ایفا نمود. وی در سالهای پایانی عمر به ماهان کرمان تبعید شد و در همانجا هم درگذشت. منابع حکایت از آن دارد که در دورههای بعد هم والیان آذربایجان در این عمارت سکونت داشتهاند.
موزه قاجاریان
عمارت امیرنظام گروسی را که با نام موزه قاجار شناخته شده است، خود امیر بنا کرده است. تاریخ احداث عمارت امیرنظام را باتوجهبه سبک معماری آن به دوران ناصرالدینشاه قاجار نسبت میدهند. در خاطرات ناصرالدینشاه، در سفر سوم او به فرنگ، از این خانه توصیف بسیاری شده است. علت انتخاب این بنا بهعنوان موزه قاجار اهمیت دارالسلطنه تبریز در زمان قاجاریان بوده است. در اوایل دوران قاجار، در زمان عباسمیرزا، این شهر ولیعهدنشین شد و بعد از آن هم جانشینان سلاطین قاجار در این شهر مستقر شدند. هر ولیعهدی زمانی که به سلطنت میرسید، به پایتخت عزیمت میکرد.
همچنین در دوران جنگهای ایران و روس این شهر مرکز ثقل و مقر فرماندهی بوده است. عمارت موزه قاجار تبریز همان بنایی می باشد که زمانی تصمیمات مهم و تاریخی شهر در آن گرفته شده است، افراد بسیاری در آن بر صندلی حکومت نشستهاند و خشتبهخشت آن شاهد خوشی و ناکامی مردم بوده است. سازمان میراث فرهنگی این بنا را در سال ۱۳۷۰ خرید و پروژه مرمت آن را آغاز نمود. این بنا در حال حاضر از معدود موزههای تخصصی و موضوعی در سطح کشور است.
عمارت منحصر به فرد شهر اولینها
ساختمان موزه قاجار تبریز، عمارتی با زیربنای ۱۵۰۰ متر و مساحت کلی ۳۰۰۰ مترمربع می باشد. بنای کشیدهی عمارت با ۱۶ ستون و در دو طبقه روزگاری به فرمان ولیعهد برای امیر نظام ساخته شد و با وجود اینکه پس از امیرنظام گروسی تعداد بسیاری از سردمداران در آن خانه داشتند ولی همچنان به این نام باقی ماند.
حیاط بیرونی اولین بخشی است که در زمان ورود به مجموعه با آن روبرو میشوید. حوض عضو اصلی این حیاط بوده و باغچههای اطراف آن نوید هر فصل را به بازدید کنندگان میدهند. بهار و پاییز بهترین منظره از باغ عمارت را مشاهده خواهید کرد.
ولی علاوه بر این حیاط اصلی ، حیاط اندرونی نیز وجود دارد. این حیاط در فضای پشتی ساختمان واقع شده و محل عبور و مرور اعضای خانه بوده است. انبارهای خانه هم در این فضا قرار دارند و رفت و آمد خدمتکاران به انبار از این قسمت صورت میگرفت. پنجرههای ارسی، درهای چوبی دو لنگه و گچ بری سر ستونها معماری بی نقص آن دوره در ایران را به نمایش میگذارند.
چرا بازدید از موزه قاجار تبریز پیشنهاد می شود؟
یکی از خانه و موزههای قدیمی تبریز می باشد که معماری خیلی زیبایی دارد.
عمارتی باشکوه که در دوران قاجار حاکمان بسیاری در آن ساکن بوده اند.
یکی از موزههای تخصصی و موضوعی در سطح ایران است.
در نزدیکی موزه قاجار تبریز از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟
این عمارت در پشت مدرسه شیخعطار و نزدیکی مقبرهالشعرا واقع شده است که به سادگی پس از بازدید از مقبرهالشعرا بعد از طی کردن مسیری به طور پیاده به موزه قاجاریه می رسید. از دیگر مکانهایی که در نزدیکی این مکان میتوانید بازدید نمایید به تفکیک فاصله در ادامه آمده است:
خانه بهنام گنجه ای تبریز: ۹ دقیقه رانندگی
مقبرهالشعرا: ۴ پیاده روی
خانه پروین اعتصامی: ۵ دقیقه رانندگی
موزه موسیقی: ۵ دقیقه رانندگی