معرفی ارگ کریمخانی شیراز

معرفی ارگ کریمخانی شیراز

دقیقا در دل شهر زیبای شیراز قلعه ای زیبا تحت عنوان ارگ کریمخان جلوه گری می کند . این قلعه در دوران زندیه و به فرمان کریمخان زند بعد از اینکه شیراز را پایتخت حکومتش قرار داد، بنا شد. به علاوه به خاطر سکونت او در این قلعه، به ارگ کریمخانی مشهور شد. خوب است بدانید ساخت این اثر به اندازه ای برای کریم‌خان مهم بود که زبده ترین معماران آن عصر را دور هم جمع کرد و بهترین مصالح را از داخل و خارج برای آنها مهیا نمود تا قلعه ای بنا کند که نماینده زمان حکومتش در سالهای بعد باشد. اما بعدها هم جزئیاتی مثل تابلو نبرد رستم و دیو سفید در دوره قاجاریه به آن افزوده شد. بیشترین مصالح ارگ کریمخان شیراز را سنگ و آجر شکل می‌دهد. جالب است که بدانید سنگ‌های مرمر این اثر زیبا به کل از تبریز آورده شده است. در بالای این ارگ سوراخ‌های هلالی شکل به چشم می خورد که جهت تیراندازی احداث شده است.

در آغاز ورود به این جاذبه گردشگری شهر شیراز در می یابید معماری این بنا نه تنها به صورت نظامی بلکه جهت سکونت بوده است. اتاق‌هایی که دور تا دور محوطه واقع شده اند به همدیگر راه دارند. هر یک از این اتاق‌ها به شکلی زیبا تزئین شده اند. شیشه‌های رنگی اتاق‌ها هم زمانی که نور خورشید به داخل اتاق‌ها می‌تابد زیبایی خاصی دارد. وجود آبنماها و باغچه‌ها این قلعه را زیباتر کرده است.

در طرف غربی حیاط تالار اصلی واقع شده که منزل و استراحتگاه کریم خان بوده است. در این تالار دو ستون بلند چوبی جلوه گری می‌کند ولی گفته می‌شود در گذشته در عوض ستون‌های چوبی، دو ستون سنگی قرار داشته که به وسیله محمد خان قاجار برای بنای کاخ گلستان به شهر تهران آورده می‌شود.

این مکان افزون بر کاربرد نظامی در دوره‌های گوناگونی مثل زندیان جایی برای زندگی پادشاهان و در عصر پهلوی به عنوان زندان از آن استفاده می‌ کرده اند. اگر از بالا به این قلعه نگاهی بیندازیم شکلی شبیه به ذوزنقه دارد که گفته می‌شود دلیل آن مرغوب نبودن خاک آن قسمت از زمین جهت ساخت چنین بنای شکوهمندی بوده است.

هر قلعه‌ای برج‌های مراقبتی دارد، ارگ کریمخان هم مجهز به ۴ برج مراقبتی بلند با ارتفاع ۱۴ متر است. چنانچه به برج‌های این قلعه نگاه کنید خواهید فهمید که یکی از برج‌های ارگ کریمخان دارای کجی می‌باشد. عده‌ای دلیل این کجی را نشست زمین در طی سالیان و تخریب آن به حساب می آورند و بعضی هم اعتقاد دارند که عمدا کج بنا شده است از این رو از نظر فنی و مهندسی بسیار مهم است. بازدید از درون برج ها امکان پذیر نمی باشد ولی جالب است بدانید که درون این برج ها چطور است. درون این برج‌ها راه پله ای هست که به شکل دورانی تا بالای برج کشیده شده است. به علاوه دو اتاق هست که یکی به منظور استراحت نگهبانان و دیگری جهت نگهداری اسلحه مورد استفاده واقع می شده است.

سیستم آبرسانی این قلعه هم خیلی جالب می باشد. در سراسر قلعه جوی‌های باریک و در مقابل هر ایوان حوضی هست که در دورانهای گذشته یکی از بهترین آب‌های قنات شیراز در آن جاری بوده است که از نظر املاح معدنی خیلی غنی بود ولی امروزه با از میان رفتن قنات، آب این حوضچه ها از چاه تامین می‌گردد. کف این حوض ها از جنس نوعی آهک می باشد که در برابر آب خیلی مقاوم است. قسمت دیگری که در این قلعه هست حمام می باشد. این حمام در زمره اولین حمام‌‌های اختصاصی است و به خانواده سلطنتی متعلق بوده است. این قسمت از قلعه یکی از دست نخورده ترین قسمتهای ارگ کریمخانی به حساب می‌آید.

چه چیزی ارگ کریم خان را بااهمیت می کند؟

شیراز روزگاری پایتخت سلسله زندیه بوده است، ارگ کریم خان مکان اقامت کریم خان زند بوده است و شاه هم جای نامناسبی را برای اقامتش انتخاب نمی‌کند. با اینکه این بنا در زمان سلسله پهلوی به عنوان زندان مورد استفاده واقع می‌شد اما از زیبایی این عمارت نکاسته است و به خوبی جلال در این بنا نمایان است.

این بنا ترکیبی از معماری عصر صفوی و معماری تخت جمشید می باشد. وجود شیراز مابین شهر اصفهان به عنوان مهد صفویه از یک سو و تخت جمشید پاسارگاد از سوی دیگر در نوع طراحی این مکان دیدنی قطعا موثر بوده‌ است.

در پیرامون ارگ کریمخان که قدم بزنید، مغازه‌های زیادی قرار دارد و در میان آنها می‌توانید بستنی فروشی‌های مشهور و قدیمی شهر را مشاهده کنید که لذیذترین فالوده شیرازی را می‌فروشند. همچنین محله پشت ارگ جای مناسبی به منظور خرید سوغات و گشت و گذار و آشنایی با فرهنگ روزمره مردم شهر شیراز به حساب می‌آید.