مسجد نصیرالملک یکی از مکانهای دیدنی و جاذبه های گردشگری شیراز است. این اثر تاریخی باشکوه یکی از شاهکارهای معماری به حساب میآید. چون شیشههای رنگی که در تزئین بنا استفاده شده اند در طول روز در برابر درخشش نور خورشید میدرخشند و با تلالو خیره کننده خود موجب رقص نور و تصویری رنگارنگ در شبستان مسجد میگردند.چون که شیشههای قرمز بر بقیه رنگها غلبه دارند پرتو طلایی رنگ خورشید با سرخی شیشهها ترکیب می گردند و موجب میشوند صحن این مسجد زیبا به رنگ صورتی تبدیل گردد. به همین خاطر این مسجد تاریخی در بین گردشگران با عنوان مسجد صورتی هم شناخته می شود.
تاریخچه مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک یکی از دیدنی ترین شاهکارهای معماری عصر قاجار است. این مسجد تماشایی به قرمان حاکم وقت شهر شیراز، میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک بنا شد. نصیرالملک در بین مردم به عدالت و انصاف مشهور بود. وی که یکی از اعضای خانواده بزرگ قوام بود، خیلی از اموالش را در امور خیریه وقف میکرد و هنوز هم خیلی از موقوفات وی پابرجاست که با مدیریت نوادگانش در امور خیریه صرف میشود. ساخت این مسجد زیبا به دست دو تن از کاربلدترین معماران آن عصر، میرزا رضا کاشیپز و حاج محمد حسن معمار در سال ۱۲۵۵ شمسی شروع و ۱۲ سال بعد به پایان رسید. این مجموعه در آغاز افزون بر مسجد، دارای یک خانه، یک آبانبار و یک گرمابه هم بوده است که در طول ساخت خیابان لطفعلی خان زند به غیر از مسجد بقیه قسمتها از میان رفته است. مرمت و محافظت از این مسجد سالهاست که با رعایت بهترین استانداردهای جهانی، از درآمد موقوفات مسجد و بقیه موقوفات نصیرالملک صورت میگیرد. نام مسجد نصیرالملک در خیلی از کتابهای تاریخی آمده است. این مسجد خارق العاده در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
معماری مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک شیراز دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که ایوان شمالی آن از لحاظ طراحی خیلی زیباتر از ایوان جنوبی ساخته شده و ایوان جنوبی تنها برای قرینه سازی طراحی شده است. در ایوان شمالی این مسجد دو شبستان مختلف شرقی و غربی ساخته شده که هر یک با کاربردی مختلف در فاصله حدودا کمی از همدیگر واقع شده اند. در زمان ورود به این مسجد زیبا با درب چوبی بزرگی مواجه می شوید که از قابی بااستحکام و سنگی، مزین به تزئینات اسلیمی شکل گرفته است. بر بالای قاب مرمرین درب چوبی این مسجد، دو بیتی از شوریده شیرازی به همراه اطلاعاتی شامل نام سازنده مسجد و تاریخ پایان احداث آن نگاشته شده است.
کاشی کاری ها و مقرنس کاری های جذاب و پیچیده این مسجد از همین قسمت شروع می شود و شما را در سفری دلپذیر به دل خود می کشاند. بعد از گذشتن از پیچ ۹۰ درجه هشتی، به راهروی داخل خواهید شد که با فضای تاریکش چشمانتان را جهت رونمایی از تماشایی ترین قسمت بنای مسجد مهیا می کند. منظره باشکوهی که در پایان راهرویی تاریک منتظر شماست، حیاطی نورانی و درخشان می باشد، حیاطی چهارگوش با فضایی دلپذیر که در میانه آن حوضی تماشایی، حوضی که با گلدان هایی زیبا مزین شده، واقع شده است.
روی کاشی کاری های پیرامون حیاط به اندازه ای زیبا کار شده است که هوش از سر انسان می برد و بیننده را محو تماشای آن می کند. بعد از دیدن معماری تماشایی و کاشی کاری ها و مقرنس کاری های طاق نماهای حیاط، به مهیج ترین قسمت می رسید: بازدید از شبستان های بنا. شبستان غربی و شرقی این بنا به شکلی خارق العاده طراحی شده اند و با تزئینات زیاد خود، اوج هنر معماری ایران را به زیبایی در معرض نمایش قرار داده اند.
بهره گیری از درب هایی از جنس چوب و پنجره های مشبکی که رنگارنگ هستند و در شبستان غربی این مسجدواقع شده اند، به قدری فضای دلپذیر در این محل ایجاد کرده که ترک آن خیلی سخت به نظر می آید. بازی رنگارنگ نور در صحن مسجد چنان دیدنی است که گردشگران را از سراسر جهان جهت ثبت کردن تصاویری خیره کننده، به طرف خود می کشد. جلوه رنگین کمانی این پنجره های مشبک چوبی موجب گردیده است که این مسجد فوق العاده معروفیتش در جهان دو برابر شده و به یکی از پربازدیدترین بناهای تاریخی ایران تبدیل شود.
بهترین زمان دیدن مسجد نصیرالملک کی است؟
هیچ شکی وجود ندارد که صبح زود و دقیقا موقعی که درهای مسجد را به روی بازدیدکنندگان باز میکنند، بهترین موقعی است که قادر هستید تابش نور اریب خورشید را بر روی شیشههای رنگی به نظاره بنشینید. براساس تجربه گردشگران نه تنها پیش از ساعت ۱۰ صبح زمان مناسبی می باشد، بلکه در نیمه دوم سال زاویه تابش نور دیدنی تر و زیباتر از بهار و تابستان بهنظر میآید.